De Valkenboskerk is een symbool geworden van bewonersacties tegen sloop. Het verhitte debat is voor de Christenunie-SGP in Rotterdam reden om een ‘kerkenvisie’ te vragen van het gemeentebestuur. De toekomst van de Valkenboskerk is nog onduidelijk.
De gemeenteraad nam op 15 februari in de allerlaatste vergadering voor de verkiezingen een besluit over de Valkenboskerk. Een ruime meerderheid steunde een motie van het CDA en andere partijen, waarin werd opgeroepen tot overleg met alle betrokkenen over behoud van het kerkgebouw. Het plan van een projectontwikkelaar voor gehele sloop van het complex verdween van tafel. Een streep door de rekening van de Protestantse Gemeente (PGG) die al jaren geleden een overeenkomst had gesloten voor de bouw van huurappartementen op de plek van de Valkenboskerk. Het enige wat ontbrak was groen licht van de gemeenteraad voor wijziging van het bestemmingsplan. En dat kwam er dus niet.
De meerderheid van de raadsleden ging mee met de actie Valkenbos blijft! van buurtbewoners, voor redding van dit ‘baken’. De maatschappelijke onderneming Steenvlinder maakte op hun verzoek een plan voor kluswoningen binnen de muren van de kerk en deed een bod van zo’n zeven ton. Dat is aanzienlijk minder dan de PGG zou incasseren bij sloop en nieuwbouw van zeker vijftig huurappartementen.
Stilte
Wat gaat er nu gebeuren? We vragen het aan de politicus, bouwers en de kerkrentmeester.
CDA-raadslid Michel Rogier diende de motie in die opriep om opnieuw om de tafel te gaan zitten. Hij kreeg het verwijt dat het ‘verkiezingsretoriek’ was. Rogier neemt daar afstand van. ‘Je merkt dat het veel teweeg brengt als je een kerk gaat slopen. Als dat zo leeft, dan moet je daar iets mee doen.’ Hij haalt de Julianakerk in Transvaal aan die ook kon blijven staan. ‘Daar is de buurt toch ook erg blij mee.’
Rogier zegt oog te hebben voor de financiële nood van de Protestantse Gemeente. ‘De kerk moet geholpen worden. Ik heb de Valkenboskerk ook genoemd bij de aftrap van de actie Kerkbalans in Loosduinen. Als je dit belangrijk vindt, steun het dan!’
Zo tumultueus als het was voor het raadsdebat, zo rustig is het in de maand erna. Ron Bakker van RBR Real Estate spreekt namens de projectontwikkelaar van een time out periode. ‘Welke partijen zitten er na de verkiezingen in de raad en wie wordt de wethouder?’ Ook van de PGG heeft hij niks meer gehoord. ‘Maar een nieuwe bouwtekening is snel gemaakt. Kluswoningen worden het in elk geval niet.’ Het alternatieve plan vindt hij niet realistisch.
Maar de maatschappelijke onderneming Steenvlinder is juist razend enthousiast over hun schetsen. ‘We gaan daar iets heel gaafs doen’, zegt Hans Sparreboom van Steenvlinder. De maatschappelijke onderneming staat voor ‘organische verandering op eigen kracht, als een rups’. In de kerkzaal past een raamwerk van dozen voor eigenbouw en in de kosterswoning twee herenhuizen. Ook hij heeft geen telefoontje gekregen van de PGG. ‘De bal ligt bij de kerk. De makkelijkste weg is te kiezen voor ons plan, dan is de raad snel akkoord.’
Rotterdam
Het college van kerkrentmeesters houdt alle opties open. ‘We gaan dit op een nette manier op de rails zetten en opnieuw een mooi plan maken. Wie de eigenaar wordt is niet duidelijk’, zegt Ben Oosterheerd. Het kan nog wel tot eind dit jaar duren. Intussen is de Valkenboskerk bij andere gemeenten bekend als bijzonder verhaal: hoe sloop op het allerlaatste moment werd gestopt. De Christenunie-SGP in Rotterdam vindt het een ‘baken in zee’. De les van deze casus is dat er tijdig een gesprek komt met omwonenden over toekomst van deze gebouwen. De partij wil een lijst van kerken die de komende jaren uit de eredienst worden onttrokken.
Tekst: Hans Hemmes
LEES VERDER: ‘Hoe kerk en staat elkaar op afstand houden’ van Tweede Kamerlid Chris van Dam.
