Zeg ‘Henk Baars’ en begrippen als Kerk en Vrede, Acht Mei Beweging, Delen achter de Duinen en Haagse Dominicus komen naar voren. Henk Baars gaat met pensioen. Zijn geheim: samenwerken. ‘Je moet het elkaar gunnen.’
Henk Baars gaat met pensioen. Jarenlang zette hij zich met hart en ziel in voor de armoedebestrijding en allerlei projecten. Hij begon in 2000 als coördinator buurt- en kerkwerk bij de Haagse Diaconie en was vanuit die functie betrokken bij de oprichting van Stek, waar hij binnenkort afscheid neemt als afdelingsmanager.
Het had overigens niet veel gescheeld of Baars was al eerder noodgedwongen met zijn werk gestopt. Halverwege februari werkte hij achter zijn bureau aan een overdrachtsdocument toen hij plotseling last kreeg van uitvalsverschijnselen door, naar later bleek, een bloedstolsel in zijn hersenen. ‘Ik had nog net de tegenwoordigheid van geest om het document op te slaan’, vertelt hij. Binnen een kwartier lag hij in een ambulance en na anderhalf uur in het ziekenhuis was de crisis gelukkig bezworen. Ook het verdere herstel verloopt voorspoedig en inmiddels is hij weer voorzichtig begonnen met werken. Hij realiseert zich dat hij veel geluk heeft gehad; het zet zijn naderende pensionering voor hem bovendien in een ander licht. ‘De afgelopen maand was een goede voorbereiding op afscheid nemen. Ik had bijna afscheid moeten nemen van veel meer dingen en dat hoeft gelukkig niet. Maar het relativeert enorm.’
Opbouw en afbraak
Baars begon zijn loopbaan, na een theologiestudie aan de Katholieke Theologische Hogeschool, als bedrijfspastor bij de Hoogovens in IJmuiden. Ook werkte hij een tijd als pastor in de Amsterdamse wereld van financiële instellingen en scheepsbouw. Samen met Ab Harrewijn richtte hij zich voor het eerst op de armoedeproblematiek. Vervolgens studeerde hij kerkelijk opbouwwerk en ging hij bij het rooms-katholieke dekenaat Haarlem als kerkelijk opbouwwerker aan de slag. ‘Ik had daar de taak om een stuk of vijf kerken te sluiten, dus het was vooral afbraakwerk, maar de technieken die ik geleerd had kon ik goed gebruiken.’
In zijn vrije tijd was hij actief binnen de Acht Mei Beweging, een platform dat zich sterk maakte voor liberalisering en vernieuwing binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Hij coördineerde de jaarlijkse manifestaties en was ook nog een aantal jaar voorzitter. ‘Maar dat gaf moeilijkheden met mijn baan bij het dekenaat’, aldus Baars. ‘De tegenstellingen waren scherp in die periode. De Diaconie stelde mij aan, omdat de Rooms-Katholieke Kerk mij niet langer een baan gunde. Ik ben daar nog altijd dankbaar voor.’
Wereldhuis
Baars is een innovator in hart en nieren. Hij is medeoprichter van de Voedselbank Haaglanden, van waaruit weer allerlei projecten werden ontwikkeld. Ook was hij de initiatiefnemer van Delen achter de Duinen, een platform van zo’n zestig Haagse organisaties op het gebied van armoedebestrijding. Toch wil hij zijn eigen rol niet te groot maken: ‘Je staat altijd op de schouders van anderen. Het komt maar zelden voor dat je iets helemaal alleen doet. Vaak knispert er iets in de samenleving en dat pak je dan met een aantal mensen op. Bovendien, je kunt wel een voorzet doen en proberen een bepaald scenario te ontwikkelen, maar het blijft toch afhankelijk van een aantal mensen die elkaar echt moeten zien zitten. Anders werkt niks, dat heb ik keihard geleerd. Je moet het elkaar gunnen, sympathiek zijn, alle verschilletjes snel uitspreken. Dat is het harde leerproces en iedere keer totaal anders dan je vooraf bedenkt.’
Als het gaat over de voortgang van het werk van Stek, maakt Baars zich zorgen over het Wereldhuis, waar ongedocumenteerden terecht kunnen voor steun en advies. ‘Het loopt als een trein, maar we krijgen fondsen onvoldoende geïnteresseerd om langdurig hierin te investeren. Terwijl je bij deze mensen de allergrootste armoede en nood aantreft. Ik ben ook erg bang geweest voor de sluiting van de noodopvang De Halte, maar dat is gelukkig voorlopig van de baan.’
Wat hij na zijn pensionering gaat doen? ‘Je moet wel een paar verantwoordelijkheden in je leven houden die je uit je cocon trekken’, aldus Baars. Het lijkt erop dat dit wel zal lukken. Zo blijft hij voorzitter van Delen achter de Duinen, wordt hij vicevoorzitter van de Voedselbank en ook blijft hij voorzitter van de Haagse Dominicus en van vereniging Kerk en Vrede, de oudste vredesorganisatie in Nederland. Hopelijk houdt hij toch nog wat tijd over om regelmatig een van zijn bijna tweeduizend bouwplaten in elkaar te zetten, die hij al sinds zijn jeugd verzamelt.
Tekst: Irna van der Wekke
Foto: Matthijs Termeer
Op de foto: Henk Baars
