De naam klinkt eigenaardig: Alzheimer Café. Niset Schlotter, voorzitter van afdeling Haaglanden van Alzheimer Nederland, begrijpt mijn gemengde gevoelens . ‘Het wordt café genoemd om het laagdrempelig te maken.’
En het moet gezegd, sfeer is er wel, deze dinsdagavond in het Nutshuis in het centrum. De vier ronde tafels – met daarachter nog twee rijen stoelen – zijn fraai gedekt met rode kleden. Een zangeres zingt mooi, begeleid door een gitarist. Langzaam stroomt de ruimte vol. Veel bezoekers begroeten elkaar hartelijk. Er is koffie en thee.
Golfclub
Om half acht begint het informatieve gedeelte. Maaike Verheul, psycholoog en mede-kroegbaas van het Alzheimer Café Den Haag, interviewt collega-psycholoog Stanley Swinkels. Thema is ‘Gedragsveranderingen bij dementie’. Hiervan zijn er nogal wat: angst, apathie, agressie, depressie, ontremming en claimend gedrag.
Om deze veranderingen te verklaren, is het belangrijk te kijken naar iemands levensloop. Swinkels geeft een voorbeeld. ‘Iemand die altijd een bloeiende eigen zaak had, wil niet dat dingen voor hem worden geregeld, nu hij dementeert. Hij kan agressief worden.’
Zijn advies: ‘Blijf rustig en houd oogcontact.’ Maar soms heeft hij pech. ‘Pas kreeg ik bijna een golfclub tegen mijn hoofd.’ Er wordt gelachen. ‘Maar dat is wel een extreem voorbeeld’, voegt hij eraan toe.
Bij dementerenden die apathisch worden, geldt een andere benadering. Swinkels: ‘Soms heeft de persoon faalangst, of is de omgeving te saai. Dan is het van belang hem of haar iets aan te reiken, te stimuleren of structuur te bieden.’
Spagaat
Het is pauze. Er wordt volop gepraat, hier en daar onder het genot van een glas wijn. Het lijkt wel een echt café. En waarom ook niet? Maaike Verheul is in elk geval enthousiast over deze avonden. ‘Ik merk dat mensen hier steun hebben aan elkaar.’ Ze wijst naar twee oudere echtparen die gezellig in gesprek zijn. ‘Van elk echtpaar is een partner dementerend. Zij hebben elkaar echt ontdekt.’
We gaan verder. Er is de mogelijkheid vragen te stellen. Een man vertelt over zijn dementerende vrouw, met wie hij zestig jaar is getrouwd. Hij vraagt zich af hoe hij haar het beste kan benaderen: als partner of als psycholoog? Een lastige spagaat, beaamt Swinkels.
Een vrouw van een jaar of veertig klaagt over de activiteiten die haar moeder krijgt voorgeschoteld in het verzorgingstehuis. ‘Ze is nogal intellectueel en heeft geen zin in kralen rijgen of bingo spelen.’
Iemand brengt achterdochtigheid onder dementerenden ter sprake. Swinkels en Verheul luisteren aandachtig, tonen begrip en geven – waar mogelijk – advies. Ook vanuit de zaal geven lotgenoten elkaar bijval en tips.
Gezellig
Na negenen wordt er nog volop nagepraat. Sommigen zoeken een van de deskundigen op, onder wie ook verpleeghuisarts Jeroen Janssens, de andere kroegbaas van het Alzheimer Café.
Weer buiten, wandelend door de Haagse regen, vraag ik me af: was ik vanavond bij een sombere bijeenkomst of juist in een gezellig café? Ik kies voor het laatste.
Alzheimer Café Den Haag: elke tweede dinsdag van de maand, behalve in juli en augustus.
Locatie: Nutshuis, Riviervismarkt 5. Info: www.alzheimer-nederland.nl.
