Een kerk die jaarlijks 23.000 mijl aflegt op volle zee om dichtbij de gelovige vissers te zijn. Het lijkt een ongelooflijk verhaal, maar het is de geschiedenis van hospitaal-kerkschip De Hoop. Dertig jaar geleden gestopt, maar nog niet vergeten.
De scheepsfluit klinkt en de bel luidt een aantal malen krachtig, als uitnodiging om aan boord te komen. Op de achtergrond het ruisen van de golven. De marconist zegt: ‘Ik ga u doorverbinden met de kerkzaal en wens u een goede ontvangst.’ Daarna begint een dienst met veel samenzang, een overdenking en gebed. Familie van de vissers konden dat thuis volgen via de radio en de bemanningsleden op hun schepen. Als ze in de buurt waren, gingen ze voor anker, stapten in een sloep en woonden de dienst bij.
Zo ging het wekelijks op het hospitaal-kerkschip De Hoop. En dat 90 jaar lang, tot het schip in 1988 uit de vaart werd genomen. Een witte vlag met de B van Bethel (Huis van God) in top als teken dat iedereen welkom was. Een toeverlaat en baken voor Scheveningse en Katwijkse vissers die ver van huis waren. De Hoop voer altijd met hen mee naar de viswateren op de Noordzee, Ierse zee of Atlantische Oceaan. Het kon flink spoken op zee, maar dan was de redding nabij.
Scheepsjongen
Dankzij lp’s die in 1967 en 1973 zijn gemaakt, kunnen de diensten herbeleefd worden alsof je er zelf bij bent. De gezagvoerder Rog bespeelt vol verve het orgel in de zaal. Nog steeds aangrijpend is het gezang van de 16-jarige scheepsjongen Huug Meyvogel. Zijn ‘wat een vriend is Jezus’ zal menig visser een brok in de keel hebben gebracht. Fans van de ongeschoolde zanger plaatsten de opname op YouTube:
Hoe bezield zingen de vissers in die deinende kerkzaal! Psalmen en liederen van Johannes de Heer die erg populair waren: ‘t Gebruis der zee doet Gij bedaren, Geef de Heiland ‘t roer in handen, Ik zie een poort wijd open staan en Blijf bij mij Heer.
Een visser noemde het schip ooit ‘een Godsgeschenk, een engel van gerechtigheid’. Een predikant omschreef het geloof van een visser als ‘rechtlijnig en ongecompliceerd’. ‘Werkend op een stampend en slingerend dek voelt hij zich heel dicht bij God.’ Dat tekende Arend van den Brink op toen hij in 1984 meevoer met de Hoop. Een van de bekendste bemanningsleden was auteur Jan de Hartog.
Apotheek
Het hospitaal-kerkschip was in 1898 in het leven geroepen door dominee Chambers van de Engelse kerk in Amsterdam en werd later gefinancierd door de rijksoverheid. Het was volledig toegerust om hulp te bieden. Er waren noodvoorraden, een ziekenzaal, apotheek en röntgenapparatuur aan boord, alsmede een arts en ‘verpleegtuigkundige’. In 1982 hielp De Hoop 282 vissersschepen en behandelde men 190 mensen. Tijdens elke reis van drie weken voer er een dominee mee, gereformeerd of hervormd. Hij legde op volle zee ook ‘huisbezoeken’ af en deelde lectuur uit.
In 1988 draaide minister Braks de geldkraan dicht. Maar het gezang op De Hoop leeft voort op YouTube.
Tekst: Hans Hemmes
Foto: Hospitaal-kerkschip De Hoop, afgemeerd in Scheveningen in 1975.
Bron: Haags Gemeentearchief. Fotograaf: Robert Scheers.
