In Afrikaanse culturen kijkt men anders aan tegen seksualiteit dan in West-Europa. Uit onderzoek blijkt dat dilemma’s en problemen vooral aan de religieuze leiders worden voorgelegd. Zij vervullen een belangrijke rol in de emancipatie van seksuele partners.
Tijdens een bijeenkomst van Stichting Mara en PEP presenteerden Amsterdamse en Groningse wetenschappers hun onderzoek naar seksualiteit en Afrikaanse migrantenkerken. Hoe gaat men in Afrikaanse migrantengemeenschappen om met seksualiteit en wat is de rol van religieuze leiders hierin?
Mara zet zich in voor maatschappelijke activering vanuit een levensbeschouwelijke, katholieke achtergrond. PEP is een Haags kenniscentrum voor maatschappelijke organisaties die zich bezighouden met participatie, zorg en welzijn.
Ongehuwd zwanger
In Groningen doet men onderzoek naar de toegankelijkheid van de Nederlandse gezondheidszorg voor mensen met een Afrikaanse achtergrond. Want Afrikaanse migranten vinden de weg naar de Nederlandse gezondheidszorg nauwelijks. Dit heeft alles met cultuur te maken. Mensen uit de Afrikaanse cultuur zullen met vragen of problemen eerder hun religieuze leider raadplegen dan de reguliere gezondheidszorg.
Religieuze leiders hebben enerzijds een spirituele rol en anderzijds een counselingrol. Zij komen voor ethische dilemma’s te staan: wat doe je als een meisje ongehuwd zwanger raakt? Hoe ga je om met seks in relatie tot huiselijk geweld? Hoe ga je om met een huwelijk na scheiding? De leiders fungeren als rolmodel voor hun gemeenteleden.
Geen taboe
Samuel Ekpo, voorganger bij de Nigeriaanse RCCG (Redeemed Christian Church of God), vertelde hoe hij zijn rol in relatie tot seksualiteit ziet. Als pastor en counselor wordt hij geconfronteerd met vragen en mis(ver)standen rond seksualiteit. Zo kan het nog steeds gebeuren dat er wordt neergekeken op iemand die misbruikt is. Ook is het niet vanzelfsprekend dat zowel man als vrouw mogen genieten van seks. Gender speelt een grote rol, er is machtsongelijkheid tussen mannen en vrouwen en dat werkt door in de seksuele verhouding tussen partners. Ekpo spreekt open over dit onderwerp en dat is volgens hem noodzakelijk om te kunnen helpen en genezing te kunnen brengen.
Pastor Rachel Funke Smith Theodore, pastor van de Shepherd’s Place Churches (o.m. Nigeria), hield een hartstochtelijk pleidooi over de noodzaak om je als pastor op allerlei gebieden te blijven ontwikkelen. Dus ook op het gebied van seksualiteit. Hoe ga je om met opvoedingsadviezen, hoe voer je gesprekken over seksualiteit? Geen onderwerp is taboe voor haar: ‘Stel je open en oordeel niet, maar ga met een open blik en hart het gesprek aan. Luister naar wat jongeren te zeggen hebben.’
Er valt nog een wereld te winnen in deze gemeenschappen. Duidelijk is dat voorgangers een centrale rol hebben als het gaat om het ontwikkelen van gezonde seksualiteit. Zij laten daarbij een open betrokkenheid zien. Zoals Samuel Ekpo zegt: ‘Dit werk is een roeping!’
Tekst: Greet Kappers
