‘Ik mis mijn familie het meest met Kerst’, vertelt Hazel uit de Filippijnen. ‘Vroeger vierden we met elkaar de noveen: iedere dag een kerkmis in de negen dagen voor Kerst. Samen uitzien naar de geboorte van Christus had voor mij een diep emotionele lading. Ouderen vertelden dat we een wens mochten doen als we de hele noveen gevierd zouden hebben.’
Een Kerst met familie, dat zou Hazel zich wensen. ‘Godzijdank is er Skype en Whatsapp. Vroeger was ik voor een kort telefoongesprek veel geld kwijt. Als de verbinding dan plots stopte, voelde ik mij pijnlijk eenzaam.’ Juist doordat Hazel de Filipijnse kersttradities in Den Haag zoveel mogelijk voortzet, voelt ze zich met verleden en familie verbonden.
Paasbest
‘Ik vier hier Kerst met mijn man, zoon en met Filipijnse vrienden van de r.-k. Church of Our Saviour. Veel gaat net als vroeger. Op buenanoche – ‘goede avond’, kerstavond – opende opa het diner met een dankgebed voor al het goede dat we in het afgelopen jaar hadden meegemaakt. Daarna aten we pangsit, noedels met groenten of vis, een typisch kerstgerecht. Onze kerstmaaltijden waren karig want mijn familie komt uit de lage klasse. Welgestelden uit de hoge klasse konden zich lechon manok permitteren, aan het spit gegrilde kip. Om middernacht trok het hele dorp naar de kerk. Daarna pakten we kleine cadeautjes uit; ieder had een naam geloot en iets kleins gekocht. Eerste Kerstdag was misschien wel de feestelijkste van het jaar: ieder vertoonde zich dan op z’n paasbest, want nieuwe kleren kochten we alleen voor Kerst. Volgens traditie bezocht iedereen na de ochtendmis de eigen peetmoeder, van wie we cadeautjes kregen.’
Laatst belde Hazels oom in de Filipijnen op. ‘Hij vroeg zich grappend af, of de kerstman uit het koude westen met cadeautjes onderweg zou zijn. Geld naar huis sturen is een nieuwe Nederlandse kerstraditie geworden. Ik gun mijn familie net zoveel kleren en lechon manok als ik mezelf hier kan permitteren. Dat maakt ze blij. Eenzaamheid en blijdschap, dat betekent Kerst voor mij.’
