Dominee Axel Wicke ziet en hoort veel leed onder zijn homoseksuele pastoranten. ‘Wat een tragiek; zij kunnen zich ook door God geschapen én geliefd weten.’ Wicke legt uit dat de Bijbel juist streeft naar geestelijke vrijheid.
Na de Nashville-verklaring twitterde ds. Axel Wicke van de Maranathakerk (Duinoord, Segbroek) een oproep aan lhbtiq’ers om hun nood uit te spreken. Hij voelt zich ertoe geroepen: ‘Na een week mediaberichten en ondanks foto’s van kerken met regenboogvlaggen zitten wij weer met de pastorale gevolgen.’ Hij ontvangt dagelijks noodkreten én negatieve reacties.
‘In mijn pubertijd stond het nieuws vol van aids en hiv, en die zag ik destijds nog als straf van God. Maar toen ik op mijn veertiende in de familie een vriendinnetje introduceerde, zei mijn vierjarige neefje al dat hij dat nooit zou doen. Zó jong; daar moest hij wel mee geschapen zijn. Die neef was heel serieus in zijn geloof en sloot zich aan bij een evangelische kerk. Maar als homoseksueel werd hij afgewezen en hij deed op zijn vijftiende een zelfmoordpoging; die nood lees ik ook in de mails die ik nu krijg.
In de Nashville-verklaring worden seksualiteit en identiteit van elkaar gescheiden. Dat is pastoraal onverantwoord. Niemand zegt dat ze samenvallen, maar ze zijn ook niet te scheiden. Bedenk dat sommigen hierdoor in enorme zielennood komen. “Nashville” neemt sommige bijbelteksten onverkort over die zelfs Paulus en de vroege kerk al achter zich lieten. De verklaring roept mensen op om Christus in vreugde te volgen, niet als transgender of homoseksueel. Maar Jezus deed daar helemaal geen uitspraken over en Paulus zegt dat we in Christus geen man, vrouw, vrije, slaaf, Griek, Jood of Romein meer zijn. Seksualiteit komt in Christus eigenlijk te vervallen; of uiterlijkheden doen er niet toe, of je moet juist alle verschijningsvormen omarmen. In navolging van Paulus moeten we naar meer inclusiviteit en daarmee naar geestelijke vrijheid streven.
Ik verdedig de Bijbel, die is mij echt heilig; maar ik lees die hermeneutisch, in de context en met kennis van de geschiedenis. Jezus spreekt altijd over liefde, trouw en zorg voor elkaar. Homoseksuele gelovigen die mij mailen over hun nood schrijf ik: houd je vast aan die belangrijkste teksten en waarden. Wat je tussen de lakens doet is minder belangrijk. Naast de kernteksten zijn er teksten in de Bijbel die een reactie zijn op de context van destijds: rituele prostitutie, mannen die seks hadden met hun slaven. Maar het woord homoseksualiteit bestond niet in de Bijbel.
Tachtigplusser
Tot 2012 organiseerde ik in de Bethelkapel Open Kerk en daar werd ik regelmatig aangesproken door mensen die in andere christelijke contexten in een enorme crisis waren beland, afgewezen of zelfs uit huis gezet. Voor mij was die orthodoxie nieuw. In Berlijn was ik pastor in een inclusieve kerk met veel jongeren. Hier spreek ik soms homoseksuelen van 80+ die nooit uit de kast zijn gekomen. Toen ik hier net pastor werd, kreeg ik het verzoek van een meneer – hij is 85 geworden – om bij zijn uitvaart te vertellen dat hij altijd in de kast was gebleven. Ik heb daarbij ook als kerk excuses aangeboden. Dat leverde opluchting op onder zijn vrienden. Mooi dat ze een andere wind voelden waaien, maar wat een tragiek; de man had zich ook door God geschapen én geliefd kunnen weten.
In al zijn wijsheid heeft God mensen divers geschapen. Een jongen die gedoopt was als meisje benaderde mij voor een ritueel. Ik wilde me inlezen; bij elk ritueel, doop, huwelijk of uitvaart onderzoek ik of ik het voor mezelf, de ander en God kan verantwoorden. Hij had zelf al veel afgepuzzeld met zijn geloof, in de diepte. Hij voelde zich door God als man geschapen. Ik had heel duidelijk het gevoel: ik kan me hier niet terugtrekken. Ik kende hem van toen hij een neerslachtig en depressief meisje was, maar ik begreep nooit wat daar achter zat. Na een paar weken in transitie zat daar een totaal ander iemand; zichzelf gevonden, zo prachtig: een opstandingsverhaal waarin ik alleen Gods werking kon constateren. We hebben er een “doop-update” van gemaakt; een ritueel als de doopherinnering in de paasnacht, om de doop te laten gelden voor zijn nieuwe naam.
Privileges
Na roze zondag krijg ik altijd wel vragen over mijn gebeden: goed hoor, maar moet het zó? Die vraag wijst op een privilege van de groep die de norm is. Mensen associëren homoseksualiteit met een seksueel vrije moraal en cruisen in het park. Ik snap de shock en de discrepantie, maar probeer eens een week anders te kijken. Hoe is het om als homo op te groeien in een jou vijandelijke wereld? Als er geen kans is op een relatie? Is het geen oplossing om druk weg te nemen, zoals met het huwelijk voor iedereen is gebeurd? En is de gay-pride niet een teken van hoezeer de rest van de samenleving heteroseksueel is? Carnaval is ooit in het leven geroepen om mensen in de gelegenheid te stellen een paar dagen helemaal los te gaan, om zich de rest van het jaar te voegen naar het gezag. Dit “gezag” straalt lhbtiq’ers van elke reclameposter en haast élke Hollywood-film tegemoet. Ik vind het ergens niet gek, dat ze dan ook een keer per jaar publiekelijk uit hun dak willen gaan.’
Petra Jonkers
Fotograaf: Margot C. Berends
