Wethouder Bert van Alphen vertelt over waar hij vandaan komt en wat zijn drijfveren zijn in zijn werk. ‘Kwetsbaarheid kan een kracht worden.’
Bert van Alphen (GroenLinks), wethouder Sociale zaken, armoedebestrijding en maatschappelijke opvang, kent allerlei voorbeelden van kwetsbaarheid. Hij vertelt: ‘We zijn niet alleen op de aarde, we zijn met z’n allen. Als mensen moeite hebben om mee te komen moeten we ze helpen. Ik ben opgegroeid in de Schilderswijk. Mijn vader was ongeschoold arbeider, wij behoorden tot de onderste laag van de samenleving. Hij gaf mij de levensles mee “je moet nooit vergeten waar je vandaan komt”. Ik woon nog steeds met plezier in de Schilderswijk.
Toen ik een jaar of 17 was, heb ik een tijd in de psychiatrie gewerkt. In die tijd had je nog afdelingen met 50, 60 mensen, alles zat door elkaar: schizofreen of alcoholverslaafd, een mengelmoes. Daar heb ik veel geleerd. Want in zo’n omgeving weet je nooit hoe mensen zullen reageren. Ik heb er geleerd op subtiele signalen te letten, wat de kracht is van denken buiten de normale kaders en patronen en wat het betekent als je mensen vertrouwen geeft. Daar pluk ik nu nog de vruchten van.
Zo was er onlangs een dakloze die dringend hulp nodig had, maar niet geregistreerd wilde worden. Dat betekent eigenlijk dat zo iemand niet in het systeem opgenomen kan worden. Dan kun je officieel maar twee dingen doen: die persoon laten – dan gebeurt er niets voor hem – of de gangbare procedure volgen, maar dat duurt lang. Een medewerker bedacht toen dat we zelf ook een pasje kunnen aanmaken. En daarmee was het probleem direct opgelost. Als je uitgaat van vertrouwen in anderen komen mensen zelf met creatieve ideeën, zijn ze in staat buiten de geijkte kaders te denken.’
Broodje kroket
Over zijn overstap van het onderwijs naar de politiek zegt Van Alphen: ‘Het is gemakkelijk om tegen de bestaande orde te schoppen, maar je kunt er ook deel van uitmaken. Als wethouder kan ik in het algemeen iets betekenen voor anderen, dingen doen waar de stad beter van kan worden. Ik heb bewust gekozen voor de partij waar ik lid van werd en voor deze portefeuille. Want juist voor deze onderwerpen en voor deze mensen wil ik me inzetten.
Zo nodig ik iedere zes weken (ex)daklozen uit op het gemeentehuis, om met hen te praten over wat er speelt in de stad. En het gaat dan echt niet om het broodje kroket dat we erbij doen. Het gaat erom dat je werkelijk naar mensen luistert, dat je je openstelt. Ik vind dat je geen beleid kunt maken als je niet echt contact maakt met de mensen om wie het gaat. Mijn uitgangspunt is: jij hoort er ook bij, jij bent ook belangrijk. Als mensen dat voelen, komen ze zelf met initiatieven. Dan wordt kwetsbaarheid een kracht. Toen ik laatst een bijeenkomst had met buurtbewoners over het starten van een opvang voor daklozen in die wijk, was er aanvankelijk veel protest. Tot een van de aanwezigen opstond en zei: ‘Maar ik ben er zo één, ik ben dakloos…’ Dat gaf de bezoekers wel een ander beeld van daklozen, want zij voldeed niet aan het stereotiepe beeld van een dakloze: niet verwaarloosd, verslaafd of dronken. Het kan iedereen overkomen. De muur tussen je woonkamer en de straat is maar heel dun hoor.’
Niet de enige
Kent Van Alphen zelf ook momenten van kwetsbaarheid? ‘Natuurlijk, ik heb zelf ook kwetsbare momenten genoeg in mijn leven gekend. Bijvoorbeeld vanwege mijn homoseksualiteit of toen ik dienst weigerde. Op kwetsbare momenten weet je niet zeker meer hoe je verder moet. Het is belangrijk dat je dan met anderen praat, dat je beseft dat je niet de enige bent, dat je met je kwetsbaarheid niet alleen bent.’
Over de integriteit van de politicus zegt Van Alphen: ‘Dat is wel iets waar je over moet waken. Elke ochtend kijk ik mezelf aan in de spiegel en vraag me af: ben ik nog wel goed bezig? Ik hoef mezelf niet te bewijzen, het gaat allemaal niet om mij, maar om de mensen voor en met wie ik werk. We zijn als samenleving verantwoordelijk voor elkaar.’
Greet Kappers
Op de foto: Bert van Alphen (stropdas) in een geanimeerd gesprek met Hagenaars.
