Tot voor kort riep Nashville (Tennessee) associaties op met Johny Cash en Country en Westernmuziek. Maar liefhebbers van traag psalmgezang en blijmoedige meezingers importeerden in dit nieuwe jaar de schrille tonen van de ‘Nashville declaration’.
Onze Westerse samenleving stort ineen en één oorzaak daarvan wordt gezocht in de toenemende acceptatie van homoseksuele levensstijl en transgenders. Een krant typeerde dit als ‘homohaat bij orthodoxe protestanten’. Zo’n kwalificatie lijkt mij over de top, maar het toont wel aan dat de Nederlandse omhelzing van dit fundamentalistische pamflet uit de USA een misser van jewelste is.
Wat mij betreft is er niets mis met orthodoxie. Ook de afwijzing van de homoseksuele praxis (uitzonderingen daargelaten) is geen haat tegen medemensen. Ik zie deze ‘Verklaring’ als een oprisping van angst, waar in het laatste decennium – ook in orthodoxe kring – de ethische panelen aan het schuiven zijn. Neem de Evangelische Omroep, waar men de homo-vijandige opvattingen van de oprichters ver achter zich gelaten heeft.
Het is dan ook een ongelooflijke misser dat een gerespecteerd politicus als Kees van der Staay dit stuk heeft helpen binnenhalen. In de discussie over de waarde van het huwelijk en reclame voor overspel zei hij waardevolle dingen en had geen bijbelteksten nodig om zijn argumenten kracht bij te zetten. Nu zet hij zich toch weer neer als een fundamentalistische scherpslijper.
Lieve lezers, wellicht denkt u dat ik met deze ‘In-druk’ wil meeliften op de politiek correcte golf van afkeuring die het Nashville papiertje heeft opgeroepen. Het toeval wil echter dat ik van plan was te schrijven over Alan Turing, over wie ik zojuist de 832 pagina’s dikke biografie van Andrew Hodges las. Het is ook verfilmd onder de titel The Imitation Game en die film doet niet onder voor het boek!
Dankzij Alan Turing konden de geheime codes van de Nazi’s ontcijferd worden, wat volgens sommigen de Tweede Wereldoorlog met minstens twee jaar bekort heeft. Turing kan de uitvinder van de moderne computer genoemd worden en hij filosofeerde al vóór de oorlog over ‘kunstmatige intelligentie’.
Zonder Alan Turing hadden ze in Nashville dat angstige schotschrift niet op de mail kunnen zetten. Zoals wij zonder de homoseksuele Jaap Zijlstra niet zulke prachtige christelijke – en niet christelijke! – poëzie rijker zouden zijn. En over de ondergang van de cultuur gesproken: zonder de brandende liefde voor Tommaso zou Michelangelo wellicht niet toegekomen zijn aan zijn goddelijke verbeelding in de Sixtijnse kapel van Rome.
Maar terug naar Turing, die in het puriteinse Engeland na een affaire bestraft werd met chemische castratie en op 41-jarige leeftijd zelfmoord pleegde. November 2018 had ik het boek net uit toen de synode van de Protestantse Kerk in Nederland, na zo’n vijftig (!) jaar discussie, besloot weer eens kool en geit te sparen. Op menige plek zal een homoseksueel paar tevergeefs aankloppen voor de ‘inzegening’ van hun huwelijk.
‘Kom nu toch eens uit de kast, kerk van mij!’, had ik willen schrijven. Nu laat Nashville zien dat, waar de synode angstig zwijgt, conservatisme en burgerlijkheid hun kans schoon zien. Maar wie zich met de ‘Verklaring’ ethisch rijk rekenen, hebben aangevochten zielen niets te bieden. Sorry, Alan Turing.
Rob van Essen
Op de foto: Michelangelo schildert zijn geliefde.
