De Zinnen heeft het belang van traditie en gemeenschap herontdekt. Het katholieke netwerk ‘voor inspiratie en dialoog’ heeft de postmoderne aanpak van De Boskant achter zich gelaten. Directeur Theo Wierema: ‘We staan in een traditie en die willen we doorgeven.’
Toen ruim vier jaar geleden het rooms-katholieke spiritueel centrum De Boskant dicht moest, besefte toenmalig directeur Theo Wierema: ‘We zijn nog niet klaar.’ Samen met anderen besloot hij een doorstart te maken.
‘De Boskant bood een breed programma aan lezingen, een middaggebed, een gregoriaans koor. Loslopende gelovigen pikten daaruit wat van hun gading was. Heel postmodern. Eigenlijk lokten we daarmee echter veelal consumentistisch gedrag uit. Er was een markt en wij faciliteerden die. De bezoekers beleefden de religiositeit voor zichzelf, individueel. Maar we merkten dat geloof uiteindelijk verdampt, als je geen gemeenschap om je heen hebt.’
Levensgeheim
Vrij snel lukte het om een onderkomen en financiering te regelen. Het initiatief van De Boskant ging verder, nu als katholiek netwerk De Zinnen. ‘We voelen ons onderdeel van de katholieke kerk, van de traditie. We zijn wel zelfstandig, noem het: volwassen.’
Het nieuwe bestuur formuleerde twee kernuitdagingen: ‘Wij staan in een traditie en we willen die doorgeven.’ En: ‘Je moet dat doorgeven zelf belichamen.’ Theo licht toe: ‘Als je dat laatste niet doet, word je een soort discussiegroepje. Je praat een beetje over religie, je houdt je bezig met cultuurchristendom, maar je stapt er niet echt in. We zijn meer gaan inzetten op de gemeenschap en het samen be-leven en vieren van “geloven”.’
Er kwam een maandagavondgebed, met soep en een broodje. De voorgangers daarin werken intensiever samen dan voorheen. ‘Het gaat niet om ons als individuutjes die even wat lopen te doen, maar om: wat willen we samen belichamen? Daarin werd een icoon belangrijk. Het staat centraal in de viering. Het is, volgens de Orthodoxe traditie, een venster op de wereld, het kijkt jou als het ware van buitenaf aan. We beseffen daardoor: het gaat niet primair om de woorden óver, het gaat erom dat jij buigt voor het levensgeheim. Ook kozen we ervoor om het lezingenrooster te volgen, in plaats van steeds zelf een bijbeltekst uit te kiezen. Je staat in een traditie, jij bent niet de meester van het proces. Gehoorzaam maar aan de tekst, en ga dan daarmee worstelen.’
Het aantal bezoekers van de vieringen groeit, er zijn er nu wekelijks tussen de 15 en 25. ‘Het aanwezig-zijn, dat is wat belichaming vraagt. Dat je je committeert, anders is er geen toekomst. Die ligt er niet in dat je naar een lezing gaat en naar nog een lezing, maar in het commitment aan elkaar en aan de leven gevende God. Daardoor begin je te snappen dat jij niet het centrum bent. Geloven is zoals de Amerikaanse schrijver-dichter Christian Wiman zegt “het rommelige proces van leven in plaats van het mentale eindproduct”.’
Doorgegroeid
In de loop van de tijd koos De Zinnen voor een bandbreedte in de theologie waarin namen als Halík, Borgman, Wiman, Williams en Young centraal staan. Samen met andere instellingen – zoals de Radboud Universiteit – organiseert De Zinnen lezingen van hen in Den Haag en elders in Nederland. Ook daarin wordt invulling gegeven aan het woord ‘netwerk’.
Zou deze ontwikkeling ook hebben plaatsgevonden als De Boskant niet was gestopt? ‘Dat weet je niet’, zegt Wierema. Hoe dan ook zegt hij: ‘Als ik terugkijk, zijn we doorgegroeid.’
Door Margot C. Berends
Katholiek netwerk voor inspiratie en dialoog De Zinnen heeft een plek in de Christus Triumfatorkerk. Info: dezinnen.nl.
