De religieuze gemeenschap Taizé in Zuid-Frankrijk spreekt veel mensen aan, die daar al decennialang drie keer per dag aan de vieringen meedoen. Na terugkeer in hun eigen kerken richten ze vaak Taizé- gebedskringen op. Dat deed ook Axel Wicke: tien jaar geleden startte hij het wekelijkse Taizé-avondgebed in Bethel.
Axel Wicke: ‘Velen weten het niet, maar er bestaat een ander soort christendom naast wat je op zondagochtend in de kerkelijke erediensten tegenkomt. In een gebruikelijke eredienst luister je samen naar een preek die je (vooral) intellectueel, rationeel, met woorden en gedachten, wil inspireren.
Inmiddels ben ik met overgave onderdeel en vertegenwoordiger van dit kerkelijke christendom. Vol enthousiasme schrijf en houd ik bijna wekelijks mijn preken. Maar ik zou mezelf waarschijnlijk niet ‘christen’ noemen, als ik in mijn jeugd niet het andere, contemplatieve christendom van de kloostertradities had leren kennen. Een christendom, of een manier van bidden en vieren, die veel meer om de lijfelijke ervaring draait, die met sfeer en beleving werkt en waar de preek vervangen wordt door een net zo lange, gezamenlijke tijd van stilte. Die traditie leerde ik kennen in het Franse dorpje Taizé, waar een internationale oecumenische kloostergemeenschap gevestigd is.’
Waaien
‘In Taizé en in andere kloostergemeenschappen leerde ik dat je ook met een andere motivatie naar een kerkdienst kunt gaan: niet om een liturgie te ‘consumeren’, die door een voorganger en wat ambtsdragers wordt ‘opgevoerd’, maar om iets van de levende God te ervaren. Ja, ik weet wel dat dit geen tegenstelling hoeft te zijn!
Liturgie in Taizé ontstaat live binnen de aanwezige gemeente en dient ertoe een ruimte voor God, voor het waaien van de Geest te openen, en om het innerlijke geloofsleven van de mensen te voeden. De liturgie in Taizé spreekt veel meer de ervaring en het gevoel aan dan het hoofd, de ratio en het intellect. Het gaat om wat mensen beleven, meer dan hoe zij worden geïnspireerd door woorden en gedachten. Dit laatste kan ook zeker gebeuren tijdens de stilte of tijdens het gezamenlijke zingen van de liederen, die steeds worden herhaald en zo tot een soort ‘gezongen gebeden’ worden.
In Taizé spreekt dit vooral (maar lang niet uitsluitend) jongeren aan, die daar al decennia met plezier en overgave drie keer per dag naar de kerk gaan. Na hun terugkeer in hun eigen kerkgemeenten richten ze vaak gebedskringen op, met deze manier van vieren.’
Lustrumviering
‘Deze contemplatieve wortel van mijn geloofsleven is blijvend belangrijk voor mij. Aanstaande zomer zijn wij weer een week te gast in Taizé en ook in mijn dagelijkse leven moet ik geregeld uit deze voor mij zo voedzame bron drinken. Het is om deze (behoorlijk egoïstische) reden, dat ik al decennia op mijn nieuwe woon- en werkplekken bijna meteen een avondgebed met liederen uit Taizé opricht. Gelukkig sprak dat tot nu toe op elke plek ook snel anderen aan, die gingen meebidden. Zo was dat ook bij mijn komst naar Den Haag in 2008.
Afgelopen oktober bestond het wekelijkse Avondgebed, maandagavond om 19.30 uur in buurt-en-kerkhuis Bethel, tien jaar. Dit lustrum gaan wij vieren, samen met iedereen die Taizé en deze manier van bidden eens wil leren kennen. Dat gebeurt in de zondagse eredienst op 7 april, 10.30 uur in de Maranathakerk. Van harte welkom, ook natuurlijk op de maandagavonden in Bethel.’
Axel Wicke, predikant in Den Haag-West
