Met Pinksteren bezocht ik een dienst in de Ebenezer Baptist Church in Atlanta. Amerika’s freedom church wordt deze kerk ook wel genoemd, met een verwijzing naar ondermeer het werk van dr. Martin Luther King die hulpdominee in deze kerk was. De 54e kinderdag wordt in deze dienst gevierd.
Een kinderkoor begint met een lied dat de wereld over reist: This little light of mine, I’m gonna let it shine. Het koor staat voorin. Je hoort dat er geoefend is. De kinderen zingen rustig of voorzichtig zo je wilt, zeker als je het vergelijkt met het volwassenkoor dat later in de dienst uit volle borst zingt. Jongeren hebben teksten uit hun hoofd geleerd als: ‘Gemeente, wees het licht!’ Er is drama. De jeugd wordt gecoacht en leren door te doen. Ze zijn op reis met elkaar en de hele gemeente om hun geestelijke weg verder te ontwikkelen.
De reden dat veel jongeren niet in de liturgie participeren – ook in de context van de Ebenezer kerk – is een complex geheel van factoren. Daar is niet zomaar één antwoord op te geven. Kunnen we iets zeggen over wat voor de geestelijke liturgische reis van jonge mensen van belang is?
Er moet wat te leren zijn
Grote theologen en filosofen (Augustinus, Rousseau, De Beauvoir) zeggen dat reizen en andere culturen leren kennen, helpt in je groei als mens. Door te reizen groeit je kennis van de ander en daarmee ook van jezelf. ‘Het gaat erom dat je je met al je zintuigen openstelt voor andere manieren om in de wereld te zijn’, schrijft de Amerikaanse filosoof Susan Neiman in haar boek Waarom zou je volwassen worden?.
Ik onderstreep daarbij dat een andere cultuur vaak dichterbij is dan je denkt. Reizen om je kennis te verruimen en nieuwe perspectieven te ontdekken sluit goed aan bij wat jonge mensen belangrijk vinden in een viering. Er moet wat te leren zijn. Jongeren willen de relatie tussen God en mens ontdekken en leren hoe geloof relevant is in het leven van alledag, zo laat mijn onderzoek naar jongeren en liturgie zien (Youth Worship, 2015).
Emotioneel
De meesten leren dat het beste door in gesprek te gaan en perspectieven te delen. Verder wordt een liturgische reis voor velen ook gekenmerkt door plezier en ontspanning, door een informele benadering, door bijzondere (muzikale) ervaringen, door tot rust te komen te midden van de hectiek. Samengevat: door recreatie. En tot slot is het emotionele aspect van samenzijn belangrijk. Het gaat om een samenzijn in eenheid en vertrouwen. Voor dit samenzijn zijn reisgenoten nodig, ook jonge, die je kunt vertrouwen en die jou kennen. Voor een deel van de jongeren werkt God door dit emotionele samenzijn heen, een ander laat dat meer open of onbenoemd. In die lijn is kinderdag in Ebenezer een geestelijke ontmoetings- en oefenplek.
King had een droom. Hij was op weg naar een bijzonder doel. Beeldend vertelde hij over de nieuwe wereld, het Koninkrijk van God. Jong en oud leerden door zijn preken wat dit reisdoel betekent voor leven en samenleven. Als geen ander vragen jonge reisgenoten in de liturgie om inspirerende mensen die hen helpen te ontdekken wat het geloof vandaag betekent.
Dr. Ronelle Sonnenberg
Ronelle Sonnenberg is universitair docent praktische theologie/Youth Ministry aan de PThU en predikant in de PKN.
