Op donderdag gaat een groepje vrijwilligers naar de Haagse Markt, waar ze groenten meekrijgen die anders worden weggegooid. Vervolgens koken ze er voor zo’n vijftig mensen een driegangenmaaltijd van. Het initiatief heet Conscious Kitchen.
Op de muur hangt een plattegrondje met de opstelling van de tafels, zodat de vrijwilligers van Conscious Kitchen iedere donderdag weten hoe ze de eetzaal moeten inrichten. De eetzaal is een oud gymlokaal, de sportbelijning staat nog op de vloer. Het plattegrondje is tekenend voor dit bewuste voeding-initiatief: de boel is uitstekend georganiseerd, maar de invulling doet rebels alternatief aan. De tafels in deze vaste opstelling zijn er namelijk in alle soorten en maten, het is een gezellig samengeraapt geheel.
Medewerkers van Conscious Kitchen gaan op donderdag naar de Haagse Markt, waar ze groente die anders wordt weggegooid gratis meekrijgen. Aan de hand van de buit wordt onder leiding van een professionele kok een driegangenmenu samengesteld. In een hoek van het gymlokaal is een keuken. Als ik er binnenkom, krioelt het er van de groene schorten.
Frambozen
Na een tijdje arriveert het hoofd van Conscious Kitchen, Anubhav Kandpal. Hij vertelt: ‘In deze ruimte aan de Witte de Withstraat was al een initiatief waarbij gekookt werd van gered voedsel. Ik ging erheen omdat ik nieuw was in Den Haag en mensen wilde leren kennen. Inmiddels ben ik de organisator van wat nu Conscious Kitchen heet. Het duurzaamheidsaspect spreekt mij aan. Ik wilde iets doen dat een positieve invloed heeft op de aarde. Daarnaast vind ik het mooi dat we hier met eenvoudige middelen anderen kunnen inspireren om bewuster te eten. Misschien gaan de bezoekers zelf ook proberen om veganistisch voedsel te bereiden. We leggen uit hoe je met geredde groenten kunt koken, hoe je compost kunt maken. Verder vind ik het mooi dat mensen elkaar hier ontmoeten. Er komen vooral internationale studenten. Dit is een plek waar ze steun bij elkaar vinden.’
Kandpal noemt het een win-winsituatie. De marktkooplui zijn blij dat ze hun overtollige spullen kunnen meegeven, voor weggooien zouden ze moeten betalen. Ze kennen de mensen van Conscious Kitchen en houden expres groente voor ze achter. Zelfs geven ze wel eens ‘cadeautjes’, zoals vandaag een partij verse frambozen.
Restjes
Hoe komt het dat er zoveel eten verspild wordt? Kandpal: ‘Deels door onwetendheid. Mensen weten niet hoe ze sommige groenten kunnen verwerken, wat ze met restjes kunnen doen. Ik denk dat het een symptoom van onze levensstijl is, we zijn rijk, je kunt hier alles kopen. Daardoor gooien we makkelijk dingen weg. In arme landen gebeurt dat minder, daar kennen ze de waarde van een bloemkool.’ Hij spreekt het woord ‘bloemkool’ met eerbied uit. En vervolgt: ‘Een tweede reden is dat veel boeren voedsel louter als iets economisch zien. Er wordt veel meer geproduceerd dan we nodig hebben.’ Uit onderzoek blijkt dat bedrijven het meest verspillen, vertelt hij. Hotels, restaurants, supermarkten. Kandpal benadrukt dat je je als individu, als consument, vooral niet schuldig moet voelen. ‘De schuld ligt bij niemand én bij iedereen. Ga er niet onder gebukt, doe gewoon wat je kunt.’
Tips? ‘Zoek op hoe lang je iets kunt bewaren. Ruik of voedsel nog goed is. Snijd lelijke plekken van groenten af en gebruik de rest. Kijk naar je eetgewoontes, koop minder dingen die je niet vaak eet. Of koop juist veel, kook er maaltijden van en vries ze in. Google even op wat je wel of niet kunt invriezen. Probéér gewoon.’
Voor het leven
Intussen zijn de lange tafels bezet. Voordat we de soep mogen halen, houden Kandpal en de kok een praatje waarin ze uitleg geven over Conscious Kitchen, over de bosbranden in de Amazone, over hoe wijzelf onze eetgewoontes kunnen veranderen. Ook krijgt iemand van Extinction Rebellion het woord over de ‘opstand voor het leven’ die vanaf 7 oktober wereldwijd wordt gehouden, om aandacht te vragen voor de klimaatverandering.
Ik zit aan tafel met vier studentes uit alle hoeken van Europa. Ze eten hier om dezelfde reden als waarom de vrijwilligers hier koken: vooral om anderen te ontmoeten, om leuke dingen maar ook moeilijkheden te bespreken. ‘Wat zit er allemaal in de soep? Iets met gember?’ En even later: ‘Hoe gaan jullie om met ongewenste intimiteiten op de opleiding?’
De kok vertelt me dat hij een sfeer probeert te bewerkstelligen waarin over ‘bewust koken’ wordt gepraat. Voordat ik wegga wijst hij op een stel kratten met groenten. ‘Neem mee, gratis, anders moeten wij het weggooien.’ De maaltijd zelf heeft een richtprijs van 5 euro, daarvan worden de vaste lasten betaald en spullen als rijst en kruiden.
Ik kies een krop ijsbergsla uit en een bleekselderij. Thuis haal ik er een paar bruine blaadjes en gele stengels vanaf. De rest gaat in mijn groentela.
Witte de Withstraat 127, donderdag 18 uur. consciouskitchen.nl.
Tekst en foto’s: Margot C. Berends
Op 19 oktober is het Wereldvoedseldag. In 1979 riepen de Verenigde Naties die dag uit om aandacht te vragen voor vraagstukken rondom voedselzekerheid. Volgens het World Food Programme gaan, anno 2019, 821 miljoen mensen met honger naar bed. Wereldwijd zijn er ruim twee keer zoveel mensen met overgewicht. In een recent klimaatrapport waarschuwen de VN voor een wereldwijd voedseltekort tussen 2050 en 2100. Drie oorzaken moeten bestreden worden: verschraling van de biodiversiteit, verwoestijning en voedselverspilling. Tussen 2010 en 2016 werd 25 tot 30 procent van de voedselproductie verspild. Steentje bijdragen? Klik hier: samentegenvoedselverspilling.nl
