In de Marthakerk houden katholieke migrantengemeenschappen hun jaarlijkse internationale eucharistieviering. Een feestelijke viering in twaalf talen.
Als ik bij de halte Hoefkade uit de tram stap, vermengt de geur van pasgebakken Turks brood zich met het geluid van uitnodigende kerkklokken. Het multiculturele van deze wijk prikkelt mijn zintuigen als ik naar de Marthakerk loop. Binnen blijkt dat veel mensen het slechte weer hebben getrotseerd om de jaarlijkse internationale eucharistieviering van de katholieke migrantengemeenschappen bij te wonen. Het Antilliaanse gospelkoor klinkt Caribisch uitbundig. Ik ruik wierook en leden van de Tamil Gemeenschap strooien bloemblaadjes. Zij ontvangen de voorgangers door hen een oranje stip op hun voorhoofd te geven, als teken van goddelijke bescherming. Het koor van de Engelssprekende Afrikaanse Gemeenschap zingt hun Gloria op niet mis te verstane wijze. We zijn net begonnen en het is nu al feestelijk!
Wereldkerk
De bisschop van Rotterdam, Johannes van den Hende, zegt: ‘Wij zijn een wereldkerk in deze stad. Wij zijn verschillend in de beleving van ons geloof en toch zijn wij één, maar kennen wij elkaar eigenlijk wel, dwars door onze verschillen heen? Dat is ook het thema van vandaag: Ken jij je naaste?!’
In de afwisselend in het Nederlands en Engels uitgesproken overweging doet de bisschop een sterk appel om elkaar lief te hebben, te helpen en te respecteren, om een ‘extra mijl te lopen’ voor elkaar. ‘Het mooiste is de taal van de liefde, de taal van God in ons hart.’
Toepasselijk; nooit eerder hoorde ik in één viering zoveel talen. Er wordt voorgelezen en gezongen in het Portugees, Spaans, Engels, Latijn, Sranan Tongo, Indonesisch, Papiaments, Chinees, Urdu, Tamil, Filipijns en Nederlands.
Multicultureel
Van de zes geloofsgemeenschappen van de parochie Maria Sterre der Zee is de H. Willibrord, waar ik deze ochtend te gast ben, de meest multiculturele. Verschillende migrantengroepen vonden er hun plek. Daarnaast is de Marthakerkgemeenschap inmiddels ook multicultureel: Antillianen, Surinamers, Eritreeërs, Chinezen en een kleine groep autochtone Nederlanders maken er deel van uit.
Op de website van de H. Willibrord staat dat de geloofsgemeenschap zich profileert als ‘een gemeenschap van gemeenschappen’, met tradities en gebruiken uit ieders eigen culturele achtergrond. Elke gemeenschap viert in eigen kring en taal de eucharistie, maar geleidelijk aan zijn ze naar elkaar toe gegroeid. Er wordt regelmatig samengewerkt; op een dag als vandaag waarvan de voorbereiding zeer arbeidsintensief is, maar ook bijvoorbeeld tijdens feestdagen of in gebedsgroepen. Daaruit spreekt vertrouwen en wederzijds respect, verrijking wellicht. Allemaal positieve zaken, maar natuurlijk gaan ingrijpende processen als culturele fusies niet van een leien dakje. Het neemt tijd om elkaar te leren kennen en om vertrouwen op te bouwen. Pastoraal werker Jan Eijken noemt de integratie van verschillende bevolkingsgroepen in één kerkgemeenschap ‘een langzaam proces’. ‘Mensen zoeken de kerkgemeenschap waar zij zich het meest thuis voelen’, zegt hij. ‘Voor de een is dat een taalgemeenschap, voor de ander een traditionele Latijnse liturgie of een wat meer vrijzinnige benadering van het geloof. Maar we zijn allemaal katholiek en het is de kunst om aan al die mensen een plek te geven.’
Verrijking
Op een dag als vandaag kan ik letterlijk niemand vinden die negatief aankijkt tegen de gemeenschappelijke viering. Een oudere dame zegt: ‘Ik vind het een verrijking om samen met mensen uit een andere cultuur ons geloof te beleven. Je leert van elkaar.’ Een ander zegt: ‘Het is zo bijzonder, we zijn Rome niet, of Jeruzalem, maar wel een wereldkerk in een notendop in de Schilderswijk. Kleinschalig, maar met de rijkdom van de hele mensheid. Wij zijn een kerk die overal voor openstaat, elke cultuur kan haar eigen plek daarbinnen krijgen.’ Als positief punt wordt ook genoemd dat de meeste mensen elkaar inmiddels wel kennen en dat daardoor het samen vieren ‘eigenlijk niets bijzonders is’.
Twee dames in traditionele Surinaamse kleding zijn ook blij met de ontwikkeling. ‘We zijn allemaal katholiek, waar we ook vandaan komen. Twintig jaar geleden hadden we voor het eerst zo’n viering als vandaag en toen moesten we er wel even aan wennen, maar nu is het helemaal goed. We waren gewend aan de ingetogen, mystieke sfeer van de katholieke kerk in Suriname en als je de mensen uit Afrika zo uitbundig hoort zingen, dan is dat zo anders!’ Een van hen zegt deze dag te zien als een soort bedevaart binnen haar eigen kerk. ‘Den Haag is een multiculturele stad en binnen deze parochie leeft dat echt, niet alleen vandaag, maar het hele jaar door.’
Als afsluiting zingen alle koren samen. De blijdschap spat ervan af.
Tekst en foto: Jolly van der Velden
