Oud-ambassadeur Edy Korthals Altes (97) is gehuldigd als Vredesheld 2021. Hij maakte van de gelegenheid gebruik om een nieuw initiatief te lanceren. Er moet een nieuwe Haagse Internationale Vredesconferentie komen.
Het vers gemaaide gazon langs de Ruychrocklaan ruikt naar voorjaar, het zonnetje schijnt. Een ruime kring met belangstellenden wacht op de hoofdpersoon van deze ochtend: Edy Korthals Altes. Hij is de hoogbejaarde (97) maar nog altijd actieve Haagse ‘vredesduif’ die nu een mooie onderscheiding zal krijgen. Dan verschijnt burgemeester Jan van Zanen. Het feest kan beginnen. Buren hangen over het balkon, een enkele fietser kijkt verbaasd om. Wat gebeurt hier?
Met luide stem leest de burgemeester voor, waarom hij Korthals namens de ‘landelijke coalitie Vredesmissies zonder Wapens’ een glimmende medaille mag omhangen. Hij wordt daarmee Vredesheld 2021. Al sinds de jaren tachtig, toen hij uit protest tegen het Nederlandse veiligheidsbeleid zijn baan als ambassadeur opzegde, zet hij zich in mondiale organisaties in voor een vreedzame wereld.
Van Zanen citeert de grote Haagse filosoof Spinoza: ‘Vrede is niet de afwezigheid van oorlog. Het is een deugd die uit geestkracht en standvastig verlangen voortkomt.’ De burgemeester: ‘U belichaamt die deugd. U beschikt over die geestkracht. U bent vervuld van dat verlangen.’
‘Wat heb jij gedaan?’
Als de medaille om zijn nek hangt komt Korthals zelf aan het woord. Praktisch blind, maar kaarsrecht houdt hij uit het hoofd een toespraak die tot in detail zijn nieuwe leven sinds 1984 beschrijft. De aanleiding is bekend. In een droom had hij, zoals hij sindsdien vele malen in boeken en interviews heeft gezegd, een oproep van Jezus gekregen die zijn leven radicaal zou veranderen. De stem had gezegd: “En jij, wat heb jij gedaan met wat jij weet en met jouw mogelijkheden op dit kritieke moment?” Dat was voor hem het sein geweest om nieuwe wegen in te slaan.
De rest is geschiedenis. Korthals meandert in zijn speech op een manier die alleen hij machtig is, staande temidden van zijn geestverwanten, door de internationale wereld van studieclubs, afkortingen en verontrustende getallen over bewapening waar niet op een nulletje gekeken wordt, tot hij uitkomt bij een hartekreet.
‘Deze vredesprijs wordt uitgereikt op een moment dat ik vervuld ben van grote zorg. We zijn volstrekt verkeerd bezig. De toekomstige leefbaarheid op deze planeet wordt ernstig bedreigd door de ecologische crisis; een economisch model dat op wereldschaal niet houdbaar is en de massale voorbereiding op oorlog.’
Paling met rol perkament
Hij besluit met een concreet voorstel. ‘Niet voor niets draagt Den Haag een wapen met een ooievaar, brenger van het nieuwe leven. Is het niet tijd voor het ontwikkelen van een initiatief dat gericht is op een nieuw vredes- en veiligheidsconcept? Dit zou kunnen worden voorbereid door denktanks zoals Clingendael en andere. Wanneer dat tot resultaat leidt, zou de ooievaar de paling met sabel in de bek kunnen verruilen voor een rol perkament met het nieuwe vredesconcept dat aan een nieuwe Haagse Internationale Vredesconferentie zou kunnen worden aangeboden. Voorwaarden voor het doorbreken van het nieuwe denken is echter de ontwikkeling van een krachtig mondiaal bewustzijn van de dreiging waaronder we nu leven en de wil tot leven. Ook op dit punt heeft Den Haag veel te bieden: het Malieveld, dat bij uitstek geschikt is voor een vreedzame demonstratie.’
Daarmee is Korthals terug bij eerdere pleidooien. Hij wil massa’s mobiliseren. De burgemeester krijgt een boek van zijn hand, Van havik tot vredesduif. Hij zegt: ‘Wij zijn in staat een rampzalige koers om te buigen. Als mens hebben wij een duidelijke opdracht: wij zijn geroepen tot leven!’
Het uitroepteken is in het stille Benoordenhout duidelijk te horen.
Jan Goossensen
Zet het geluid van uw afspeelapparaat zo hoog mogelijk, om de toespraak van Edy Korthals Altes te horen.
