Welk verhaal of welke persoon uit de Bijbel spreekt je bijzonder aan? Wat is de betekenis van zo’n oud verhaal voor je leven van vandaag? In de rubriek Geraakt leggen we deze vragen steeds aan een lezer voor. Als eerste aan vertrekkend eindredacteur Robert Reijns, die negen jaar met hart en ziel voor Kerk in Den Haag heeft gewerkt.
‘In de negen jaar dat ik eindredacteur bij KDH ben, heb ik hooguit drie keer een bijeenkomst over het Hooglied voorbij zien komen. Het feit dat onze voorouders ervoor gekozen hebben om dit loflied op de liefde in de Bijbel op te nemen, zie ik als een geschenk. Volgens onderstaand verhaal uit de joodse overlevering is het Hooglied zelfs een geschenk van God.
In het begin woonde God samen met de mens op aarde. Nadat Adam en Eva van de boom van goed en kwaad hadden gegeten, ging God naar de tweede hemel. Toen Kaïn Abel vermoordde, ging God naar de derde hemel. God ging steeds verder bij de mensen vandaan, tot in de zevende hemel. De geboden en verboden hielpen echter weinig, waarop God het Hooglied zou laten schrijven.
De bruid en bruidegom uit het Hooglied worden al eeuwenlang voorgesteld met Christus als bruidegom en de gemeenschap van gelovigen als de bruid: een mystieke liefde. De menselijke seksualiteit en lichamelijkheid is mede door deze vergeestelijking onderdrukt of verboden. We zijn bang om die erotiserende zinnen letterlijk te nemen. Terwijl het Hooglied volgens mij juist de boodschap brengt dat de geestelijke liefde, lichamelijk beleefd en gevierd mag worden. God is aanwezig in twee mensen die elkaar met hoofd, hart en lichaam beminnen, zichzelf tot geschenk voor de ander maken. Dat is het dubbelgebod van de liefde: God liefhebben met hart en ziel en je naaste liefhebben als jezelf.
Ik zou willen dat het taboe op lichamelijkheid in het christendom doorbroken wordt. Het zou goed zijn als de kerken dit zelf oppakken, ter wille van hun eigen leden maar ook voor anderen. In mijn privéleven en in mijn werk als docent merk ik dat jongeren schreeuwen om gesprekken over de zin en beleving van relaties en seksualiteit.’
Naakt
‘De liefde die in het Hooglied bezongen wordt is breder dan de liefde tussen twee partners. Je kunt seksualiteit ook opvatten als de manier waarop mensen in verschillende relaties zich aan elkaar overgeven en dat kan meer of minder intiem zijn. Een Augustijner pater vertelde me dat er bezoekers zijn die tegen hem zeggen: “Hoe jij met mij praat, naar me glimlacht, dat roept gevoelens in mij wakker die ik niet bij anderen ervaar.” Intimiteit betekent dat je als het ware naakt tegenover elkaar staat. Je hebt niets nodig om elkaar te begrijpen. Je bent veilig bij elkaar, hoeft jezelf niet te beschermen tegen de ander – wat we in het dagelijks leven vaak wel doen.’
Gezien worden
Onverdeelde aandacht voor elkaar is ook belangrijk in kerken. Robert zegt daarover: ‘Ik vraag me af of er in geloofsgemeenschappen genoeg oog is voor het verwelkomen van onbekenden. Ik lees en hoor soms berichten van mensen die voor het eerst in een kerk komen. Ze twijfelen: worden we als nieuwelingen wel gezien en verwelkomd? Ik denk dat het geen onwil is als het welkom achterwege of vluchtig blijft. Daarvoor heb ik in de afgelopen jaren meer dan genoeg hartelijke contacten met kerkelijk betrokkenen opgebouwd.’
Hoe vertaal je wat je hier allemaal zegt over het Hooglied naar je dagelijks leven? Robert: ‘Uiteindelijk gaat het om de vraag of wij open en in liefde met elkaar kunnen omgaan. Als docent en mentor heb ik de taak om leerlingen te helpen met hun worstelingen. En als leerling stel je je niet zomaar kwetsbaar op tegenover een docent. Wat dan helpt, is dat ik iets van mijzelf blootgeef, dat ik me kwetsbaar opstel. Ik vraag me af wat ik kan doen om de ander op zijn of haar gemak te stellen. Dan ga ik figuurlijk niet voor, maar naast die ander staan, vertel iets over mijn eigen waarden en worstelingen. Kwetsbaarheid hoort bij onze menselijkheid. En dus toon ik dat. We hebben het nodig om elkaar te kunnen bereiken en te begrijpen.’
Auteur: Greet Kappers
