Teresia van Ávila als voorbeeld en inspiratiebron
Welk verhaal of gedeelte uit de Bijbel spreekt je bijzonder aan? Wat is de betekenis van zo’n oud verhaal voor je leven van vandaag? In de rubriek Geraakt leggen we deze vraag steeds aan een lezer voor. Andréa Damacena Martins koos niet voor een Bijbelverhaal of -persoon. Voor haar zijn het levensverhaal en de geschriften van Teresia van Ávila een grote bron van inspiratie.
Op haar zestiende werd Andréa Damacena Martins, geboren en getogen in Rio de Janeiro, katholiek. Een vriendinnetje uit de buurt vroeg of ze mee wilde naar een jongerenbijeenkomst van de kerk. Deze werd geleid door een jonge priester en een even jonge non: ‘Ik vond het superleuk daar en leerde veel, vooral hoe belangrijk het is om te studeren. Het land zat in die tijd midden in een democratiseringsproces. Educatie van jongeren was ook toen al heel belangrijk en wij, jongeren, wilden de wereld veranderen.’ Ze moet om die laatste uitspraak lachen: ‘Als je zestien bent zit je nog in de fase van niet-weten.’
Uitgeput
Ze werd vervolgens actief in de parochie in haar buurt en daar leerde ze de bevrijdingstheologie kennen. Daarin wordt het begrip ‘zonde’ vooral gezien als maatschappelijk fenomeen in de vorm van onderdrukking, ongelijkheid en sociale onrechtvaardigheid. ‘Geloven is niet alleen bidden of de mis bijwonen, maar vooral ook actief bijdragen aan de samenleving. Ik wilde docent worden en heb sociale wetenschappen gestudeerd.’ Druk in haar hoofd met de studie en haar politieke betrokkenheid raakte ze op een gegeven moment uitgeput. Toen leerde ze de geschriften van Teresia van Ávila kennen en zij werd haar grote voorbeeld en inspiratiebron. ‘Van haar leerde ik dat de bron van God in jezelf zit. Om niet uitgeput te raken is het belangrijk dat je vriendschap sluit met God. Teresia van Ávila was een slimme vrouw die vond dat je naast contemplatie een actief leven in de wereld moet leiden. Zij vergelijkt geloven met een tuin: je moet die tuin onderhouden en goed opletten wat je naast elkaar plant. Dat vraagt betrokkenheid en werk, maar het resultaat is schoonheid.’ Van Teresia van Ávila leerde ze ook om haar hart te betrekken in de contacten met anderen: ‘Niet alleen observeren en analyseren, maar meeleven, stil blijven en soms een aanzet geven.’
Geworteld
‘Voordat ik twintig jaar geleden naar Nederland kwam, heb ik met een vriendin een gebedsochtend gehouden in een botanische tuin. Ik moest een boom uitkiezen en koos een vijgenboom. Het was een grote boom met veel takken. Ik associeer de boom met het leven. De takken gaan alle kanten uit, maar vormen wel een eenheid. Er zijn momenten dat het lijkt of hij dood is, maar daarbinnen leeft het. En daar moet je op vertrouwen.’ Als Damacena Martins haar land van herkomst bezoekt, gaat ze ook altijd even naar de boom terug. Net zoals haar boom is zij geworteld in Braziliaanse grond.
Damacena Martinsis lid van een vereniging, die Teresia van Ávila als inspiratiebron heeft en zich richt op het verbeteren van de positie van vrouwen wereldwijd. Damacena Martins ziet hier ook in de Nederlandse samenleving de noodzaak van en dan vooral voor migrantenvrouwen. In haar werk voor de Haagse organisatie HUB – een netwerk van en voor internationale en migrantenkerken in de regio – kan zij daarmee goed uit de voeten.
Twee jaar geleden begon ze aan de Radboud Universiteit in Nijmegen aan de opleiding tot geestelijk verzorger, die ze dit jaar hoopt af te ronden. Ze loopt nu stage in de ouderenzorg, waar ze in de toekomst ook haar werk in wil vinden. Daarnaast is ze van plan om spiritueel counselor te worden voor migrantenvrouwen. ‘Mijn katholieke wortels zijn sterk, maar ik verlang naar verbinding met iedereen. Ik voel mij thuis in de oecumenische setting in Nederland.’
