Twee bijzondere huizen achter één gevel
In augustus verhuisde het Wereldhuis, dat zich richt op ongedocumenteerde Hagenaars, vanuit Transvaal naar Hooftskade 87. In de herfst zullen ook de bovenburen arriveren: RespijtHuis HouseMartin opent dan zijn deuren. Twee bijzondere huizen achter dezelfde buitengevel.
In RespijtHuis HouseMartin kunnen dakloze mensen een korte periode terecht om te herstellen van bijvoorbeeld een griep of een operatie. De drijvende kracht achter dit nieuwe initiatief is Marie-Anne van Erp. Ze werkte als vrijwilliger in het Multicultureel Ontmoetingscentrum (MOC) en bij het Straatpastoraat. Daar ontmoette ze veel dakloze mensen, vaak ook zonder verblijfsvergunning. ‘Ik vroeg me altijd af hoe het gaat als deze mensen ziek worden of in hun laatste levensfase zijn’, vertelt ze. ‘Het kan iedereen gebeuren om op straat terecht te komen. Dan denk ik ook aan mijn eigen kinderen. Het muntje kan naar links of naar rechts vallen. In HouseMartin willen we zieke dakloze mensen even laten logeren om hen te verzorgen, te verwennen, en daarna weer verder te laten gaan.’
Zelfredzaam
Voor het realiseren van RespijtHuis HouseMartin is door verschillende fondsen ruim gedoneerd. ‘En hopelijk, misschien als we onszelf bewezen hebben, krijgen we ook de gemeente zover om bij te dragen’, zegt Van Erp. Ze huren het pand van de Protestantse Diaconie die het voormalige kantoorpand eerst grondig heeft laten verbouwen. Er is plaats voor vijf mensen tegelijkertijd, met voor elk een eigen slaapkamer met eigen douche. Ze worden aangemeld via een straatverpleegkundige van een Haagse zorginstelling. HouseMartin is bedoeld voor mensen die zelfredzaam zijn. Van Erp: ‘Voor dakloze mensen met drank-, drugs- of psychische problemen is er al het nodige aan hulp. Juist voor de door ons gedefinieerde groep is er weinig opvang.’ Wie in HouseMartin terechtkan, krijgt meteen bij binnenkomst te horen hoelang hij of zij kan blijven. ‘Het is erg belangrijk dat mensen meteen weten wat ze kunnen verwachten’, stelt Van Erp. ‘Het zal voor de vrijwilligers al moeilijk genoeg zijn om afscheid te nemen van iemand die weer de straat op gaat. We zijn nu nog bezig om de verblijfsduur precies vast te stellen in overleg met het straatverpleegkundig team. Bij een griep zal het anders zijn dan na een zware operatie en ook zullen we het per persoon bekijken, maar we zijn er wel meteen duidelijk over.’ De officiële opening is op 11 november, Sint Maarten. Van Erp: ‘Maar officieus gaan we open als er genoeg vrijwilligers zijn. Ik hoop op een groep werkers met het kleurenpalet van de wereld.’
Mensen zonder papieren
Het Wereldhuis – een project van Stek, de uitvoeringsorganisatie van de Haagse Protestantse Diaconie – is er voor ongedocumenteerden, mensen zonder papieren. Niemand weet over hoeveel mensen het dan precies gaat in Den Haag: er worden aantallen genoemd tussen de 2000 en 10.000, soms zelfs 15.000. Het aantal bezoekers van het Wereldhuis is de afgelopen jaren sterk toegenomen tot zo’n 900 unieke bezoekers per jaar. Twee keer per week is er spreekuur, waar bezoekers met allerlei vragen komen: medische, juridische, financiële, vragen op het gebied van werk en voedselvragen. Het spreekuur draait op vrijwilligers, waaronder mensen zonder papieren. Op spreekuurdagen is er ook een gezamenlijke lunch, klaargemaakt door ongedocumenteerde vrijwilligers. Daarnaast worden er geregeld voorlichtingsavonden georganiseerd over onderwerpen die raken aan de rechten als gezondheidszorg, het doen van aangifte en het vinden van werk. Tot slot bakken vrijwilligers koekjes die afgenomen worden door organisaties en particulieren in Den Haag. In de loop van de tijd heeft het Wereldhuis zich ontwikkeld tot een gemeenschapshuis voor ongedocumenteerden in Den Haag.
Vergeten groep
Manager Henriëtte Boerma is blij met de verhuizing, en niet alleen vanwege de mooie en multifunctionele ruimte. ‘Met onze eigen plek – zichtbaar en midden in de stad – hebben we ook meer mogelijkheden om de stad binnen te halen en meer werk te maken van de lobby en belangenbehartiging voor ongedocumenteerden. Het is een groep die vaak vergeten wordt en bij velen onbekend is. Je zou de documentaireserie Leven in Limbo eens moeten bekijken (via NPO Start), die geeft een goed beeld. De bezoekers zijn divers en ieder heeft zijn eigen verhaal: sommigen zijn gevlucht voor geweld of onderdrukking, anderen zijn het slachtoffer van mensensmokkel of mensenhandel. Weer anderen zagen simpelweg geen andere manier om te overleven. Oudere ongedocumenteerden hebben zich bijvoorbeeld vaak jaren weten te redden, maar krijgen bij het ouder worden steeds meer (gezondheids)problemen en kunnen nergens terecht. Als ze al een netwerk hebben, wordt dat steeds kleiner. Veel van hen kunnen niet terug, omdat ze geen contacten meer hebben in hun land van herkomst of omdat ze geen reispapieren krijgen aangezien ze niet erkend worden. De mensen die wij zien vormen slechts het topje van de ijsberg. We hopen dat we vanuit ons nieuwe onderkomen onze ongedocumenteerde stadsgenoten een plek en een gezicht kunnen geven en hun verhalen kunnen delen.’
Irna van der Wekke
De officiële opening van het Wereldhuis was op donderdag 6 oktober met een symposium over ongedocumenteerden in Den Haag (zie denhaagwereldhuis.nl). De officiële opening van RespijtHuis HouseMartin is op 11 november met een symposium in Theater De Vaillant (zie respijthuishousemartin.com).
Bij de foto (door denhaagwereldhuis.nl): De gezamenlijke maaltijden worden klaargemaakt door ongedocumenteerde vrijwilligers.
