Mijn hond en ik roepen de wereldvrede uit
Tom Mikkers is opnieuw in lockdown. Niet vanwege corona, maar door de steeds bozere buitenwereld. Ondertussen troost hij zich met de nuchtere levenswijsheid van zijn reeds lang overleden oma’s.
Mijn grootmoeders waren boerendochters. Hun levens stonden niet in het teken van grootse ervaringen, verre vakanties of culturele uitjes. Ze voerden geen onderhandelingen met hun kinderschare over het eten, laat staan dat er heel veel werd gepraat over gevoelens. Als je te laat was bij de maaltijd liep je het risico dat het eten op was. Als je een boek las kreeg je te horen: ‘Hoef je niet te werken?’ Grootmoeder aan moederskant is bij het Drielandenpunt de grens over geweest. Grootmoeder aan vaderskant maakte op latere leeftijd een reis naar Lourdes. ‘Het is hier net Lourdes’, werd haar compliment voor een gastvrije ontvangst.
Wasmachine
Voor mijn ouders – geboren halverwege de oorlog – was er meer welvaart en welstand weggelegd. Toch waarde de geest van schaarste nog rond aan het begin van hun huwelijk, eind jaren zestig. Toen ze een wasmachine kochten, zaten mijn ouders de hele avond op een stoeltje te kijken naar de was die volautomatisch draaide. Alsof ze in de bioscoop zaten. Alles heeft zijn prijs en de prijs die we betalen voor onze wasmachines en onze verre reizen komt steeds meer aan het licht. Het leven in dit deel van de wereld leek op een diner waar maar geen einde aan kwam totdat iemand riep: ‘Ober mag ik de rekening?’ En die rekening zorgt nu voor heel wat ruzies of in het jargon van deze tijd: er is crisis aan tafel. De situatie is ingewikkeld. Waar schijnt de zon eigenlijk nog ouderwets gezellig zonder hitteplan en droge rivierbeddingen? Hoe verhoud ik me tot een oorlog waarvan het einde nog niet in zicht is? Je voorbereiden op collectief moeilijke tijden, hoe werkt dat precies? Hoe houd ik wanhoop buiten de deur met stijgende prijzen en zeespiegels? Waar vinden we hoop? Als Jezus mensen hoop wil geven heeft hij het eigenlijk niet over het milieu, de politiek of wereldeconomie. Het goede samenleven gaat in het pleidooi van Jezus over een innerlijke verandering. Die heeft dan weer alles te maken met een gezonde balans tussen godsvertrouwen, eigenwaarde en écht oog houden voor een ander.
Gordijnen
Ik merk dat ik in deze onrustige tijd mijn wereld vooral kleiner en overzichtelijker probeer te maken. Ik draag niet meer uit dat je moet reizen om ervaringen op te doen. Debatten op sociale media laat ik links liggen. Ik doe mijn best om mijn onheilsgetob binnen de perken te houden, want heel gezellig wordt het er niet op. Soms pieker ik mezelf in slaap over wat ons nog boven het hoofd hangt. De ramp ligt wat mij betreft niet achter ons maar voor ons. Ik ben opnieuw in lockdown. Niet vanwege corona maar vanwege de steeds bozere buitenwereld. Ik sluit me af, zoals je de gordijnen sluit wanneer het buiten donker wordt. Daar zit ik dan in mijn kleiner wordende universum. De hond wil op schoot en ik laat het toe. In het oog van de storm roepen hond en ik de wereldvrede uit. Ik krijg een liefdevolle lik over mijn hand. Ik ben weer even ongecompliceerd gelukkig. Ik denk aan mijn grootmoeders en hun levens. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik hen niet goed heb gekend. Ze stierven allebei aan het begin van mijn leven. Heel oud zijn ze ook niet geworden. Oma Lourdes werd 64 en oma Drielandenpunt werd 66 jaar. Hun levenswijsheid probeer ik te begrijpen. De soberheid van leven waarmee zij zich staande wisten te houden, is misschien weer dichterbij dan ooit. Wat ze me zouden zeggen als ze me zagen, zittend met de hond op schoot? Ik weet het bijna zeker: ‘Hoef je niet te werken?’
Tom Mikkers
Foto door Eveline van Egdom, Straat Consulaat
