Inspirerende inzichten tijdens themamiddag over ouder worden
Hoe kun je zo positief en gezond mogelijk ouder worden? Daarover belegde vrijwilligersorganisatie Thuis in de Buurt onlangs in Scheveningen een inspirerende themamiddag. ‘Het is belangrijk om wederzijds te kunnen geven en ontvangen.’
Op een koude middag in november is in de Ichthuskerk in Scheveningen een middag georganiseerd over de vraag wat mensen kunnen doen om, ondanks gebreken of handicaps, zo positief en gezond mogelijk ouder te worden. Margreet Jonkers, die als baby verlamd raakte door polio, vertelt over haar persoonlijke ervaringen en inzichten. Ze is zwaar gehandicapt, maar dat heeft haar niet belet in het leven te worden wat ze verlangde én wat haalbaar was. Zo werd zij eerst zangeres en gaf ze zangles. Later studeerde zij theologie en werd predikant.
Fanclub
Het doet bijna denken aan een fanclub als ik de kerkzaal binnenstap en zie hoe hartelijk de bezoekers welkom worden geheten door Jonkers, die in een verhoogde rolstoel achter de microfoon klaarzit. De zaal is goed gevuld met voornamelijk ouderen. De organisatie van de middag is dan ook in handen van Thuis in de Buurt, een vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor het samenleven van ouderen in de buurt.
‘Het is maar goed dat je geen duizendpoot bent’
Als ik in de pauze aan enkele dames vraag wat zij van het verhaal vonden, klinkt eenzelfde geluid: ‘Margreet Jonkers is een groot mens’, zegt een van hen. Beiden hebben zij Jonkers leren kennen in het Bronovo ziekenhuis, waar zij werkzaam is geweest als geestelijk verzorger. Ik begrijp die rondzingende sympathie in de zaal goed, want Jonkers doorspekt haar verhaal met humor en filosofische uitspraken. Haar verhaal is deels gebaseerd op haar boek Leven is spelen, waarin zij heeft geschreven over de manier waarop zij zelf is grootgebracht. Het boek is dan ook bedoeld voor ouders van een gehandicapt kind. Juist door haar opvoeding heeft Jonkers zich kunnen ontwikkelen tot de sterke, positief ingestelde vrouw die zij is geworden. Zij werd in haar jeugd niet ontzien: haar broers mochten haar pesten, aldus haar moeder, maar als ze iets liet vallen moesten ze het wel voor haar oprapen. Er werd niet zielig over haar handicap gedaan. Haar moeder zei bijvoorbeeld: ‘Het is maar goed dat je geen duizendpoot bent.’ In haar jeugd heeft zij veilige geborgenheid ervaren naast ruimte voor uitdagingen en spel.
Evenwaardigheid
Verschillende thema’s passeren de revue, waaronder intimiteit. Als je zo zwaar gehandicapt bent als Jonkers, vraagt de hulp een lijfelijke samenwerking waarin de hulpvrager zich veilig moet voelen. Dat vraagt van zowel de hulpvrager als de hulpverlener gevoeligheid voor wat er in de ander omgaat. Jonkers heeft hiervoor een treffende metafoor: ‘Elk mens is als een eiland. Je moet er eerst omheen varen om te weten waar je het beste aan land kunt gaan.’ Haar verhaal wordt afgewisseld met de inzichten en ervaringen van een van haar verzorgers, Joyce Bridgewater. In de kern gaat het in de zorg volgens Jonkers om wat zij evenwaardigheid noemt: wederzijds kunnen geven en ontvangen. Je persoonlijkheid en ontwikkeling spelen daarin een belangrijke rol. In je jeugd wordt daarvoor de basis gelegd en Jonkers is er een levend voorbeeld van hoe dat bepalend is voor de rest van je leven.
Greet Kappers
Bij de foto’s: Margreet Jonkers doorspekt haar verhaal met humor
Fotografie: Greet Kappers
