Hindoestaans voorjaarsfeest wil Hagenaars verbinden
Op woensdag 8 maart zullen naar verwachting enige duizenden bezoekers het Holi-feest vieren in Wijkpark Transvaal. Elkaar onderstuiven met gekleurd poeder symboliseert de verbinding tussen de deelnemers aan het Hindoestaanse voorjaarsfeest.
‘Holi is de grote gelijkmaker’, zegt Amar Soekhlal, bestuurslid van de organiserende stichting Holi Samen. ‘Verbinding. Je ziet niet meer wie de ander is.’ Daarmee vervalt iedere verwijzing naar rangen, standen of maatschappelijke positie. In India, de bakermat van het feest, is dat sinds vijfduizend jaar het geval en overstijgt Holi zelfs het kastensysteem.
Vrolijk en chaotisch
Het gestuif met verschillende kleuren poeder, elk met een eigen betekenis, is het belangrijkste kenmerk van het feest. Er gaat heel wat symboliek schuil achter het vrolijke en chaotische gedoe in Transvaal. ‘Holi is in essentie een nieuw begin, de viering van de overwinning van het goede. Het is een voorjaarsfeest, je ziet dat de natuur zich aan ons presenteert. We laten het donker achter ons en laten het licht toe.’
Het duurde even voordat het feest in Nederland terechtkwam. Rond 1873, tien jaar na het afschaffen van de slavernij, ontstond er op de voormalige plantages in Suriname een tekort aan arbeidskrachten. Immigranten uit de Indiase deelstaat Uttar Pradesh vulden de vrijgekomen plaatsen op en zo ontstond de Hindoestaanse gemeenschap in de voormalige Nederlandse kolonie. Zoetjesaan bereikte Holi in de loop der jaren ook de lage landen, met heden ten dage grote vieringen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Stichting Holi Samen organiseert het feest sinds zeventien jaar in Den Haag in een ‘officiële’ setting met een podium voor muziek en sprekers, nadat eerdere versies op straat nogal chaotisch verliepen. Volgens Soekhlal waren politie, winkeliers en trambestuurders niet blij met oponthoud voor het verkeer en het vies maken van de straat met het plakkerige poeder. Holi Samen heeft flinke ambities voor Den Haag, volgens sommigen de meest gesegregeerde stad van Nederland. ‘Wij gaan ervoor zorgen dat het verschil tussen zand en veen wordt overbrugd’, meldt Soekhlal vol overtuiging. ‘Wij hebben geen standen. Ook in Belgisch Park weten ze wat roti is. Daar begint het mee.’ Hoewel zestig procent van de bezoekers van het feest van Hindoestaanse afkomst is, vindt er volgens Soekhlal steeds meer ‘culturele assimilatie’ plaats. Medeleerlingen van het Gymnasium Haganum komen bijvoorbeeld met hun Hindoestaanse klasgenoten mee om feest te vieren in Transvaal. ‘Ik zie steeds meer inclusiviteit. We zijn geen vreemden meer voor elkaar. Men weet van elkaars gebruiken. Dat schept toch begrip voor en acceptatie van elkaar.’
Beeldvorming
Amar Soekhlal merkt het ook in het dagelijks leven. Hij werkt bij de Belastingdienst en geeft cursussen belastingrecht aan hbo’ers en wo’ers. ‘Ik hoef mijn blanke leerlingen niet uit te leggen wat roti, Holi, ramadan of het Suikerfeest is.’ Soekhlal beklaagt zich over de volgens hem eenzijdige berichtgeving in de media, wanneer het de multiculturele samenleving betreft. ‘Wat ik zo jammer vind, is dat men nog steeds in stereotypen denkt. Het beeld dat ontstaat, is dat er een gepolariseerde samenleving is. Dat er Chinese muren staan tussen de diverse groepen Hagenaars. Daar herken ik me niet in.’ De aandacht van de media voor het Holi-feest houdt volgens Soekhlal niet over. ‘Dat vind ik jammer, omdat het zo’n belangrijk inclusief feest is.’ Toch heeft Holi een grote vlucht gemaakt – van een rommelig straatfeest naar een evenement met beveiliging, podia, tenten en een schoonmaakploeg. Afhankelijk van het weer verwacht Soekhlal rond de vijfduizend bezoekers wanneer het feest op een doordeweekse dag valt, zoals dit jaar. In een weekeinde kan dat aantal oplopen tot tien- à twaalfduizend. ‘De wijze waarop Hindoestanen het vieren, is uniek. Buiten, met zoveel kleuren. Er komen zelfs bedrijfsuitjes naartoe. Iemand die één keer is geweest, zal zich Holi herinneren. De kleuren, dat je bent ondergestoven. Het zou me niet verbazen als het over tien, vijftien jaar de harten bereikt van alle Hagenaars.’
Matthijs Termeer
Fotobijschrift: ‘Door het poeder zie je niet meer wie de ander is.’ Foto GLady via Pixabay
