Notenbomen, vlierbes en watermunt
Zeker! En ook nog een waar eetbare planten worden geoogst. Het is het werk van een enthousiast vijfkoppig team dat al experimenterend aan de slag is gegaan. ‘We zoeken steeds naar een goede balans tussen de soort grond en de specifieke planten.’
Het geluid van het verkeer van de Vreeswijkstraat neemt met elke paar stappen af en is bijna verstomd als ik het kruidige laantje inloop waar vijf bezoekers zich al hebben verzameld voor een rondleiding in het voedselmoeras. Deze proeftuin, want dat is het, bestaat sinds februari 2021 en heeft zijn ontstaan te danken aan de vijf cursisten die toen de jaaropleiding Permacultuur volgden. De cursisten wonnen een innovatieprijs met een ontwerp van een voedselmoeras. Dit is een regeneratief systeem van landbouw dat goed past in het van nature natte veenweidegebied waaruit Zuid-Holland voornamelijk bestaat. Het perceel bestrijkt 300 vierkante meter en is beschikbaar gesteld door de gemeente.
Diversiteit
Er wordt hier hard gewerkt door enthousiaste mensen en het resultaat is kleurrijk en afwisselend. Alle teamleden hebben ook een baan elders, maar dat belet ze niet dit stukje grond met motivatie en liefde te bewerken. Wordt elders het grondwater kunstmatig laag gehouden ten behoeve van de landbouw en veeteelt, in dit systeem is dat niet nodig en dat heeft veel voordelen. Zonder ontwatering voorkom je bodemdaling, bevorder je de waterkwaliteit, is er minder CO2-uitstoot en wordt de biodiversiteit versterkt door de verschillende typen beplanting van bomen, struiken en waterplanten. Mede door de hoogteverschillen is de diversiteit in het moeras goed te zien. Langs de randen staan de notenbomen, de berken en de vlierbes het hoogst, daarvoor staan bessenstruiken en kruiden en in het water onder meer watermunt en lisdodde. Tot mijn verbazing blijkt het binnenste van de stengel van een lisdodde eetbaar te zijn. Ook worden ze verkocht aan een bedrijf dat textielvezels haalt uit het blad van de rietsigaren. Daarnaast worden er bessen, kruiden en – op termijn – noten geoogst. ‘Het vermarkten van de oogst vraagt nog wel aandacht, een afzetgebied vinden is een uitdaging’, zegt Helene Marcus, een van de teamleden. ‘Maar per saldo is de ontwikkeling van de pilot positief. We zoeken steeds naar een goede balans tussen de soort grond – nat of minder nat – en de specifieke planten. Daar experimenteren we mee en we leren ervan.’
Nieuw verdienmodel
In de nabije toekomst komt er waarschijnlijk een uitbreiding. Het team is in gesprek over twee terreinen elders. De vraag is nog wel hoe groot een terrein moet zijn voordat het rendabel kan zijn. Helene: ‘Als je het waterpeil niet naar beneden pompt én de boer kan rendement uit die grond halen, dan heb je een nieuw verdienmodel waarin wordt samengewerkt met de natuur. Dat ligt nog ver weg, maar daar sturen we wel op aan.’ De deelnemers aan de rondleiding blijken allemaal op hun eigen manier bezig te zijn met natuur en duurzaamheid. Ze reageren enthousiast op wat ze zien en herkennen ongetwijfeld wat een van de teamleden vertelt over haar motivatie: ‘Het is fijn om iets te doen, ook al is het klein ten opzichte van alle grote problemen, maar we zijn onderdeel van een beweging naar een meer duurzame wereld en samen met anderen maken we impact.’
Jolly van der Velden
Voedselmoeras.org
fotografie: Jolly van der Velden
Permacultuur is een ontwerpmethode die gericht is op het duurzaam vormgeven van de leefomgeving. De methode is toepasbaar op voedselvoorziening, huisvesting, waterhuishouding, economie, energiegebruik, de manier waarop we met elkaar omgaan en meer aspecten van de leefomgeving. Permacultuur staat onder andere voor lokaal, vers en gezond voedsel dat met respect voor de mens, de dieren en de aarde is geteeld. Meer informatie: puurpermacultuur.nl
